Bao Living ontwikkelt circulair en duurzaam, modulair badkamerconcept
Hoe Bao Living de Ecocost-methode inzet om duurzame en circulaire alternatieven te ontwerpen.
Onder de naam SAM, ontwikkelde Bao Living modulaire bouwoplossingen voor badkamers, keukens, slaapkamers, opslagruimtes en nutsvoorzieningen. Met hun baanbrekende modules richten ze zich op betaalbare en duurzame oplossingen voor de residentiële woningmarkt.
Hoe kunnen we ons modulair badkamerconcept zo circulair en duurzaam mogelijk maken? Deze uitdaging nam het team van Bao Living met veel vuur en goesting op. Zowel materiaalkeuze, ontwerp als het bijhorende verdienmodel (d.i. terugname en hergebruik na eerste gebruiksfase) werden onder handen genomen. In dit innovatieproces moeten voortdurend keuzes gemaakt worden, met zowel een impact op het economische model (waardebehoud, levenscycluskost) als op het milieu (bijv. de koolstofvoetafdruk). “Een kwantitatieve methode om de milieu-impact van alternatieven met elkaar te vergelijken is hierbij echt wel nodig”, vertelt Dorien Eeckhout, project manager. “We zochten een methode die tegelijk wetenschappelijk onderbouwd en voldoende accuraat is, en toch ook snel en haalbaar is. Zo kwamen we terecht bij Sirris en de Ecocost-methode”.
Ecocost-methode
De Ecocost-methode werd ontwikkeld door professor Joost Vogtländer en zijn team aan de TU Delft. ”Het komt neer op een vereenvoudigde levenscyclusanalyse (LCA) die de kosten inschat om de milieuschade te voorkomen of teniet te doen, en ze wordt dan ook uitgedrukt in euro”, licht Stefan Milis, projectleider bij Sirris toe. “Deze aanpak is in lijn met de wetenschappelijke richtlijnen voor levenscyclusanalyse, en wordt ondersteund door een open-source database en zelfs een app (Idemat). We proberen samen met de klant een vereenvoudigd model voor de levenscyclusimpact op te stellen, én de kennis over te dragen, zodat de Bao Living achteraf het model verder kan blijven gebruiken en aanpassen.”
“Eerst zaten we samen om ons product - de SAM-module - in detail toe te lichten: functies, levenscyclusfases, verdienmodel, materiaalkeuzes en samenstelling, productieprocessen, etc… Sirris stelde een heleboel vragen, waarop we niet altijd zo dadelijk een antwoord hadden,” vertelt Dorien. Vaak leidt dit tot opzoekwerk, het bevragen van leveranciers of andere actoren, of bijkomend onderzoek. Het helpt ook om impliciete aannames of blinde vlekken te identificeren.
Vervolgens werden er samen een aantal belangrijke keuzes gemaakt:
- Wat is de vergelijkingsbasis? De functionele eenheid, in dit geval de levenscyclusimpact van een badkamer over 30 jaar, zowel de algemene milieu-impact als de koolstofvoetafdruk werden berekend).
- Wat nemen we mee in het model en wat niet? De scope, systeemgrenzen, bijvoorbeeld de impact van water- en energiegebruik tijdens de gebruiksfase was voor alle alternatieven hetzelfde en werd niet meegerekend.
- Welke scenario(s) worden uitgewerkt? Bijvoorbeeld, welke componenten van de circulaire module kunnen/zullen teruggenomen en hergebruikt worden.
Tenslotte werd een redelijk gedetailleerd Ecocost-model opgesteld voor de SAM-badkamermodule. We vertrokken hierbij van de materiaallijsten (ca. 150 verschillende items) van het oorspronkelijke en circulaire concept. Als er voor een specifiek materiaal geen impactgegevens voorhanden zijn, gebruikten we de indicatoren van soortgelijke materialen, en selecteren daarbij materialen met een te verwachten hogere impact (een pessimistische inschatting).
“Typisch neemt het opzetten van een vereenvoudigde levenscyclusanalyse enkele maanden – de doorlooptijd - in beslag, afhankelijk van de complexiteit, het al dan niet ontbreken van informatie en het aantal bijbehorende acties, en de tijdsbesteding bij zowel Sirris als de opdrachtgever” , vertelt Stefan. In dit geval verliep dit bijzonder vlot. Dankzij de al beschikbare data, het denkwerk voorafgaand aan onze opdracht en de korte reactietijd van Dorien, konden we het model opleveren na ongeveer 6 weken, waarvan de totale tijdsbesteding van Sirris vijf dagen was. Het is duidelijk dat Bao Living echt wel vaart wilde maken met dit project en er dus ook zelf de noodzakelijke tijd aan wenste te besteden.
Gehalveerde levenscyclusimpact
“We hebben nu een kwantitatief model en de bijbehorende kennis in huis om goede en onderbouwde keuzes te maken voor de verdere ontwikkelingen en evoluties van de SAM-modules. We kregen beter inzicht over welke materialen, componenten en levenscyclusparameters de hoogste impact vertegenwoordigen (hotspot-analyse), en welke levenscyclusscenario’s het meest interessant zijn. We zijn bijzonder trots op de nieuwe circulaire SAM-badkamermodules, met een levenscyclusimpact die slechts ongeveer de helft is van de oorspronkelijke module!“, lacht Dorien.
Wanneer gelijkgestemden met veel ‘drive’ dergelijke projecten aanpakken, kan je echt op korte termijn een mooi resultaat boeken.
